Ciupaga, to jeden z najbardziej charakterystycznych symboli kultury góralskiej, którego obecność kojarzy się z tradycyjnymi tańcami i folklorem. Jednakże jej pierwotne zastosowanie było całkowicie inne. Narzędzie to było niezbędne dla górali, którzy wypasali swoje owce na halach w Tatrach oraz innych górskich regionach. Przyjrzyjmy się bliżej historii ciupagi, jej zastosowaniu i charakterystyce.

 

Historia i zastosowanie ciupagi

Ciupaga, to długa laska, która przypomina wyglądem siekierę. Pierwotnie pochodzi ona od Wołochów osiadłych na terenie regionu podhalańskiego, stąd też w niektórych rejonach określana jest jako „siekierka” lub „wołoska". Dawniej każdy góral posiadał swoją własną ciupagę, a dzisiaj stanowi ona integralną część dziedzictwa kulturowego góralskiego.

 

Budowa ciupagi

Ciupaga, to długa laska z charakterystycznymi cechami w tradycyjnym wykonaniu. Lekkie, niekiedy mocno okute żeleźce oraz wydłużone stylisko umożliwiają podnoszenie się w oparciu o nią podczas wspinaczki, oraz wyrąbywanie stopni w twardym śniegu. Jednakże najczęściej kojarzy się z jej zastosowaniem w bójkach i starciach góralskich. Jest to klasyfikowana jako drzewcowa, biała broń obuchowo-sieczna, która posiada ostrze wykańczane czasami szpikulcem, co przeczy przekonaniu, o jej głównym zastosowaniu jako czekana.

 

Rodzaje ciupag

Charakterystyczne dla ciupag górali podhalańskich są żeleźce, które są silnie zwężone od strony obsady, a także zwężające się ku dołowi styliska.

Natomiast ciupagi huculskie mają żeleźce krótsze, bardziej zwarte i bez tak mocnego zwężenia, a styliska zwykle posiadają równy obwód na całej długości. Oba typy ciupag często bywają zdobione ornamentami na ostrzu oraz okuciami trzonka, zwykle kutymi lub grawerowanymi.

Jednak popularne ciupagi dla turystów, wykonane całkowicie z drewna, nie nadają się do turystyki górskiej. Taka ciupaga może posłużyć jedynie jako pamiątka lub dekoracja.

 

Użycie ciupagi

Pasterze zajmujący się owcami na halach wykorzystywali ciupagę jako narzędzie obrony przed konkurentami, którzy chcieli przejąć kontrolę nad atrakcyjnymi terenami, gdzie znajdowała się obfita ilość trawy. W miejscowościach wiejskich ciupaga nie była zbyt często używana do pracy. W niektórych regionach wnoszenie ciupagi na teren miejski było zabronione.

 

8 zastosowań ciupagi (wersja humorystyczna)

 

Współczesne zastosowanie ciupagi

Wraz z postępem technologicznym, produkcja ciupagi uległa zmianom. Zaczęto ją produkować z wykorzystaniem nowoczesnych technologii, zamiast z niedoskonałej stali, prostej ozdoby, obucha lub szpikulca. Chociaż ciupaga przestała być narzędziem walki, to wciąż stanowi nieodłączny element dziedzictwa kulturowego regionu podhalańskiego.

Obecnie, ciupaga używana jest przede wszystkim w celach turystycznych, folklorystycznych i tanecznych.

Konkurs rzutu ciupagą to jedna z wielu atrakcji, które przyciągają turystów do regionu podhalańskiego. Organizowane są także różnego rodzaju pokazy, na których zaprezentowane są tradycyjne góralskie tańce i zwyczaje, w tym tańce z ciupagą. Jest to nie tylko atrakcyjna forma spędzenia czasu, ale także sposób na zachowanie i propagowanie dziedzictwa kulturowego regionu.

Warto podkreślić, że ciupaga to nie tylko narzędzie czy symbol kultury góralskiej, ale także przedmiot sztuki i rzemiosła. W rękach doświadczonych artystów ciupaga może stać się pięknym i niepowtarzalnym dziełem sztuki, zdobionym rzeźbami.

Podsumowując, ciupaga to nie tylko symbol kultury góralskiej, ale także narzędzie pracy, przedmiot sztuki i dziedzictwo kulturowe, które wciąż cieszy się dużym zainteresowaniem i jest nieodłącznym elementem regionu podhalańskiego.

 

Jeśli chciałbyś nabyć słynną prawdziwą ciupagę, to możesz kupić ją u nas w sklepie.

Kliknij tutaj, aby przejść do ciupagi.